Wyzwania, jakie stoją przed organizacjami poszukującymi pracowników wynikają z różnych czynników. Część z nich jest niezależna od pracodawców: spadająca stopa bezrobocia, brak wystarczającej liczby określonych ekspertów (np. w branży IT/Tech, służba zdrowia/opieka medyczna, profesjonalne usługi), rosnąca gospodarka wymagająca coraz większych sił profesjonalistów. Obserwowane są jednak oznaki globalnego spowolnienia oraz wydarzenia, których wpływu chyba jeszcze nie jesteśmy w stanie oszacować – Brexit, obecna pandemia COVID-19… To są czynniki pozostające poza kontrolą przedsiębiorstw, ale wykorzystanie nowoczesnych technologii w rekrutacji – już nie. Technologiczna rewolucja w zasadzie stoi za progiem. Sztuczna inteligencja nie jest już domeną twórców science-fiction. Rosnące wykorzystanie mediów społecznościowych oraz mobilnych narzędzi w rekrutacji stawia przed firmami wyzwanie nadążania za szybko cyfryzującym się społeczeństwem oraz przekształcania modeli zatrudniania, zgodnie z oczekiwaniami kandydatów przyszłości.
Poniżej opisujemy trendy na rynku pracy, które będą się nasilały w najbliższych latach.
Trend 1
SI dostaje swoje miejsce pracy
Po latach spekulacji na temat sztucznej inteligencji w miejscu pracy, zaczynamy mniej się obawiać, że zabierze ludziom pracę, a zaczynamy coraz bardziej doceniać jej praktyczny wymiar –
aplikacje zwiększające wydajność, takie jak boty obsługujące klientów (i kandydatów), aplikacje, automatyzujące wiele podstawowych czynności (np. automatyczne harmonogramy spotkań), narzędzia online do identyfikacji diagnozy umiejętności i motywacji kandydatów… SI dostała również „zatrudnienie” w zarządzaniu pracownikami: systemy i aplikacje przeprowadzające nowo zatrudnioną osobę przez proces onboardingu, a następnie mierzące efektywność jej pracy i optymalizujące ją, a nawet przekazujące mu feedback – to już ma miejsce. Aktualny rozwój SI zmierza do przejęcia tych czynności, związanych z zarządzaniem, które są czasochłonne dla menedżerów, wymagają zbierania i operowania dużymi ilościami różnorodnych danych oraz prowadzenia nadzoru nad poszczególnymi czynnościami wykonywanymi przez pracowników. To ma pozwolić menedżerom na skupienie się na budowaniu strategii, pracy kreatywnej oraz na mentoringu. Również dzięki temu spłaszczanie struktur będzie postępowało.
Trend 2
Kultura ponad wszystko
W sierpniu 2019 została ogłoszona przełomowa decyzja dotycząca priorytetów korporacyjnych – grupa prawie 200 dyrektorów generalnych największych na świecie marek zadeklarowała, że akcjonariusze nie są już w centrum działalności dzisiejszych firm. Nowym priorytetem mają stać się pracownicy, klienci, dostawcy oraz szersze społeczności, w których działają firmy. Takie opinie CEO nadają nowy sposób myślenia o biznesie, zaangażowaniu pracowników, kulturze organizacyjnej i umieszczając ją w centrum zainteresowania. Jeszcze dekadę temu była ona postrzegana jako niemierzalny, miły dodatek do pracy. Obecna transparentność zasad pracy (dzięki informacjom publikowanym w internecie) już teraz sprawia, że kandydaci wkładają naprawdę sporo pracy w poznanie kultury danej organizacji, zanim przyjmą ofertę pracy. Firmy z klarowną, silną kulturą mają zdecydowaną przewagę w konkurowaniu na rynku o talenty. Dodatkowo, praca w zasadzie w każdej branży staje się coraz bardziej pracą opartą na wiedzy. Na skutek tego uwaga firm koncentruje się na pracownikach, jako najważniejszym zasobie organizacji. A ci z kolei coraz bardziej przywiązują wagę do kultury organizacyjnej, w jakiej pracują… i koło się zamyka. Bez dbania o kulturę pracodawcy tracą w oczach kandydatów.
Badania prowadzone w tym obszarze wykazują jednoznacznie realny wpływ kultury organizacyjnej na wyniki, jakie firma osiąga na polu finansów, innowacji, przyciągania talentów, satysfakcji klientów…
W 2020 firma Glassdoor wspólnie z MIT Sloan Management Review opublikowały raport „Culture 500” – wynik badania w 500 największych korporacjach światowych. Wyniki wskazują, że obecnie jest 9 wartości najbardziej docenianych i mających równocześnie największy wpływ na wyniki: zwinność (agility), współpraca, klient, różnorodność, doskonałość operacyjna, innowacja, spójność/etyka, orientacja na wynik, szacunek.
Trend 3
Więcej nie znaczy lepiej
Chociaż rynek pracy pozostaje na razie silny, istnieje ryzyko recesji, w związku z czym głównym wyzwaniem pracodawców pozostanie przyciąganie właściwych osób. Z pewnością liczba osób poszukujących pracy zwiększy się, co da pozorny komfort większego wyboru i dostępności kandydatów, ale pozostanie dylemat – jak w tej puli wyszukać tych najlepszych? Z pewnością działania pracodawców zwrócą się w stronę identyfikowania najlepszych źródeł kandydatów oraz narzędzi, pozwalających na ich weryfikację.
Dodatkowo pracodawcy będą rozwijać takie formy zatrudniania jak czasowe kontrakty, niepełny wymiar godzin pracy, outsourcowanie części procesów i zadań. Elastyczność w zatrudnianiu stanie się jednym z czynników ułatwiających przejście organizacji przez czasy recesji.
Wygrają również ci, którzy postawią na silny employer branding – ta inwestycja zwróci się w czasach koniunktury ekonomicznej, kiedy znów nastanie „rynek pracownika”.
Aby utrzymać spójność wszystkich podejmowanych działań CEO powinni zacieśnić współpracę z osobami odpowiedzialnymi za rekrutację w firmie i wspólnie opracować plan awaryjny, jak zatrzymać kluczowych pracowników – tu wracamy do tematu budowania silnej kultury organizacyjnej i koncentracji na pracownikach.
Trend 4
Różnorodnie, ale na równych zasadach
W ostatnim roku wiele firm rozpoczęło lub realnie wzmocniło swoje działania w zakresie budowania różnorodności oraz eliminowania czynników wykluczających różne grupy. W organizacjach rośnie zapotrzebowanie na ekspertów w temacie różnorodności i włączania, którzy będą zarządzać działaniami w tym obszarze (we Francji ilość ogłoszeń na takie stanowiska wzrosła o 53%, w Niemczech o 79%, licząc rok 2018 do roku 2019). Zwykle są to firmy zatrudniające powyżej 1000 osób. Spodziewane jest, że ten trend obejmie w najbliższym czasie również średnie firmy. Wpływa na to publiczna dyskusja o równości i różnorodności w środowisku pracy, a same deklaracje organizacji już nie wystarczają kandydatom.
Trend 5
Poszukiwany pracownik 65+
Obecnie najszybciej rosnącą grupą pracowników to wcale nie millenialsi czy pokolenie Z, tylko grupa demograficzna pracowników w wieku 65+. Już teraz mówimy o „szarej” lub „srebrnej fali”. Dlaczego tak się dzieje? Osoby te pracują dłużej niż poprzednie pokolenia, są zdrowsze, zajmują stanowiska nie wymagające pracy fizycznej i bardziej potrzebują dochodów z emerytury – to wszystko sprawia, że seniorzy są długo aktywni. Pomimo to niewiele firm odpowiada na ich potrzeby, związane ze środowiskiem pracy, koncentrując się na technologicznie rozwiniętym pokoleniu Z.
Wykorzystanie rosnącej puli profesjonalistów 65+ ma wiele zalet: posiadają bogatą wiedzę i zawodowe kontakty, są otwarci na ciągłe uczenie się, zasoby ludzkie bardziej zróżnicowane pod kątem wieku mają większą „różnorodność poznawczą”, różnorodne punkty widzenia, co pomaga zwiększać kreatywność i innowacje w zespole.
Pracodawcy będą musieli podejmować konkretne działania zmierzające do wyeliminowania zjawiska „ageizmu” i rozprawienia się z takimi mitami, jak przekonanie, że starsi pracownicy nie odchodzący ustawowo na emeryturę blokują miejsca i ścieżki młodszym pracownikom. Instytut Stanforda dowiódł mylności tego stwierdzenia w badaniu opartym na danych zebranych w latach 1977 – 2011.
Niezależnie od wieku pracowników, organizacje będą musiały postawić na ich nieustającą naukę i rozwój.
Trend 6
Rekrutacja przez komórkę
O tym, jak mobilne urządzenia, aplikacje i powszechny dostęp do internetu zmieniają naszą codzienność, nie trzeba pisać. Wszystkie aktywności życiowe znajdują swoje odzwierciedlenie w mobilnym świecie online.
Rekrutacja nie jest tutaj wyjątkiem. Wygrają ci pracodawcy, którzy w prowadzonych rekrutacjach postawią w pierwszej kolejności na możliwość mobilnego aplikowania i zdalnego uczestnictwa w procesach rekrutacyjnych, a nie będą tego traktowali jako dodatku dla technologicznych fascynatów. Równanie będzie proste – im więcej trudności w zdalnym aplikowaniu napotkają kandydaci, tym mniej aplikacji spłynie do firmy.
Przy tym trendzie nie sposób pominąć rekrutacji przez media społecznościowe – coraz więcej informacji o rekrutacjach będzie pojawiała się właśnie tam. A że aplikacje tych mediów mamy w większości w telefonach komórkowych… mobilna rekrutacja to rekrutacja przyszłości.
Dzisiejszy rynek zatrudniania stawia przed rekruterami wyzwania bardziej niż kiedykolwiek. Miejsca pracy stają się coraz bardziej transparentne, a nowe technologie zmieniają sposób, w jaki firmy poszukują, zatrudniają i zatrzymują talenty.
Wybór miejsca pracy jest jedną z najważniejszych decyzji w życiu większości ludzi. W tej chwili dostęp do informacji i narzędzi pozwala na takie dopasowanie najlepszych możliwości kariery do pracowników, jak nigdy wcześniej.
Najbliższe lata to czas dla pracodawców, aby inwestując w kulturę organizacyjną zebrali profity w przyszłości, w postaci silnej pozycji na rynku pracy.
Opracowała
Agnieszka Pogorzelska,
Starszy Konsultant, Projekty Oceny i Rozwoju Kompetencji
agnieszka.pogorzelska@inwenta.pl
